Kıbrıs’ta yeniden ‘yol’ gerilimi
Kıbrıs’ın iki toplumlu Pile köyü, adanın ve uluslararası kamuoyunun gündemine yeni bir gerilimle geldi. Köyü kuzeye bağlayacak yeni sınır kapısı (barikat) konusunda taraflar arasında anlaşmaya varıldığı 9 Ekim’de açıklansa da anlaşma kurallarının uygulanmasında ciddi sorunlar yaşanıyor.
Rum tarafının yeni anlaşma çerçevesinde Pile’nin kuzey yamaçlarında ‘parselleme’ çalışmalarına başlaması Türk tarafının tepkisini çekti.
GÜNEY KIBRIS: ÇALIŞMALAR KALICI OLARAK DURDURULDU
Kuzey Kıbrıs, son gelişmelere Rum tarafının Türk tarafına ait topraklarda faaliyet yürüttüğü tezinden hareketle tepki gösterdi. İlk olarak diplomatik kanallardan Birleşmiş Milletler (BM) muhataplarına iletilen tepki, 6 Kasım Pazartesi sabah saatlerinde KKTC ve Pile sınırında konuşlanan askeri birlikler tarafından da dile getirildi.
Kıbrıs Türk ve Kıbrıs Rum basınında yer alan haberlere göre, dün sabah Pile’de gerilimin artması üzerine askeri yetkililer ile BM arasında istişarelerde bulunuldu. Temasların ardından Rum tarafı bölgedeki çalışmalarını ‘geçici olarak’ durdurduğunu duyurdu.
GAZETECİLERİN KÖYDEN KUZEYDEN GEÇİŞİNE İZİN VERİLMEMİŞTİ
Bu arada Pile’de gergin bir atmosfer yaşanırken, Kıbrıslı Türk basın mensuplarının kuzeyden köye geçişine izin verilmedi. Beyarmudu (Bergama) kapısında bir süre bekletilen gazetecilere, ‘üst düzey yetkililerin talimatı’ nedeniyle geçiş izni verilmedi.
TATAR, BM GENEL SEKERİ GUTERRES’LE GÖRÜŞTÜ
KKTC Cumhurbaşkanlığı, Pazartesi sabahı Pile’de yaşanan gerilimin ardından, Cumhurbaşkanı Ersin Tatar’ın, Birleşmiş Milletler (BM) Genel Sekreteri Antonio Guterres ile saat 18.30’da telefon görüşmesi yapacağını duyurdu.
KKTC Cumhurbaşkanlığı’ndan yapılan yazılı açıklamaya göre, Tatar ve Guterres, görüşmede Yiğitler-Kazık Yol Projesi, Kıbrıs’a özel temsilci atanması ve Gazze’deki son gelişmeleri ele aldı. Buna göre toplantıda Tatar, Yiğitler-Kazık Yol Projesi güzergahındaki ‘Rum ihlallerini’ Guterres’e ileterek, söz konusu ihlallerin bir an önce sona ermesini istedi. Cumhurbaşkanı Tatar, Guterres’e, Yunan yönetiminin Yiğitler-Pile yolundaki çalışmaları aksatmaya çalıştığını belirterek, ‘KKTC’nin gerginlik istemediğini’ kaydetti.
HRISTODULIDİS: KONUYU TAKİP EDİYORUZ, BM İLE İLETİŞİMDEYİZ
Bu arada Kıbrıs Cumhuriyeti Cumhurbaşkanı Nikos Hristodulidis, ‘BM’nin Pile bölgesindeki inşaat çalışmalarına kısa bir ara vermesini istediğini’ duyurdu.
Kıbrıs Posta gazetesinin haberine göre Christodoulidis, “Gerçekten de sorunlar ve Türk tarafının tepkisi gündeme geldi. BM kısa bir ara verilmesini ve her şeyin karşılıklı anlayış temelinde yürütülmesini istedi. Biz Konuyu takip ediyoruz, BM ile temas halindeyiz.” Cumhurbaşkanı Christodoulides, Türk tarafının tampon bölgenin bir kısmını talep etmekte ısrarcı olduğunu belirterek, bunun “Türk kuvvetlerinin (tampon bölgenin) statüsüne meydan okumaya yönelik bilinçli bir çaba olduğunu” ekledi.
BM: DURUM SAKİN
KKTC ve Kıbrıs Cumhuriyeti’nin Pile ile ilgili açıklamalar yaptığı dönemde BM de iki toplumlu köyle ilgili kısa bir açıklama yaptı. BM Kıbrıs Barış Gücü (UNFICYP) Sözcüsü Aleem Siddique, Kıbrıs Postası’na yaptığı açıklamada köydeki durumun ‘sakin’ olduğunu belirtti. BM yetkilisi ayrıca bölgedeki çalışmaların devam ettiğini kaydetti.
SÖZLEŞME NELER SAĞLIYOR?
Pile’de gündeme gelen yeni konunun odağında Kuzey Kıbrıs tarafının yaz aylarından itibaren adanın kuzeyini Pile’ye bağlayacak yeni bir sınır kapısı açma girişimi yer alıyor. Ağustos ortasında Türk tarafının tek taraflı girişimi, Kuzey Kıbrıs yetkililerinin BM ile çatışmasına neden oldu. Pile’de yaşanan gerilimin ardından Türk tarafı, BM ve Rum tarafı arasında konuya ilişkin görüşmeler yapılmaya başlandı. Ekim ayı başına kadar yapılan istişareler sonucunda Pile konusunda anlaşmaya varıldığı BM tarafından kamuoyuna duyuruldu.
Yunan basınında yer alan bilgilere göre, Pile’ye kuzeyden yeni bir kapı yapılması ve Pile’yi Troulloi köyüne bağlayan yeni bir yolun inşa edilmesi, Pile’nin kuzey yamaçlarında her iki tarafın da yararına yeni bir yerleşim biriminin kurulması. topluluklar ve iki toplumlu köyde AB’nin desteği. Güneş enerjisi parkı kurulması konusunda anlaşmaya varıldı.
Rum tarafına göre, KKTC’yi Pile’ye bağlayacak yeni sınır kapısının güney noktasında araçlar ve vatandaşlar ‘üçüncü bir ülke’ veya BM tarafından denetlenecek.
KKTC Dışişleri Bakanlığı geçtiğimiz günlerde yeni sınır kapısı dışında bu konularda fikir birliğine varılamayacağını ve durumun netlik kazanmadığını açıklamıştı. KKTC Dışişleri Bakanı Tahsin Ertuğruloğlu düzenlediği basın toplantısında, Rum tarafının Pile’de Türk kontrolü altındaki topraklarda çalışma yürüttüğünü iddia etti.
